Ένας κορυφαίος ειδικός, ο Ρόντνεϊ Σινκλέρ, καθηγητής δερματολογίας στο Νοσοκομείο Epworth και στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης, εξηγεί την επιστήμη του χρώματος των μαλλιών και γιατί κάποιοι από εμάς είναι καταδικασμένοι να έχουν πιο γκρίζα μαλλιά από τους άλλους.
Τι καθορίζει το χρώμα των μαλλιών; Οι γενετικοί παράγοντες είναι σημαντικοί για τον προσδιορισμό του πότε θα γκριζάρουν τα μαλλιά, και όχι ο τρόπος ζωής, λέει ο Σινκλέρ. Και σημειώνει ότι τα αδέλφια συχνά έχουν εντυπωσιακά παρόμοιο χρώμα μαλλιών.
Το χρώμα των μαλλιών παράγεται από κύτταρα που ονομάζονται μελανοκύτταρα, τα οποία μεταναστεύουν στον βολβό της τρίχας. Τα μελανοκύτταρα παράγουν μια χρωστική ουσία που ενσωματώνεται εντός της αναπτυσσόμενης τρίχας και δίνει μια σειρά από φυσικές αποχρώσεις.
Το χρώμα μαλλιών εξαρτάται από την παρουσία και τις αναλογίες δύο ομάδων μελανίνης: τις ευμελανίνες (καφέ και μαύρο χρωστικές ουσίες) και τις φαιομελανίνες (κόκκινες και κίτρινες χρωστικές ουσίες). Οι διακυμάνσεις στην αναλογία αυτών των χρωστικών ουσιών μπορεί να παράγει έναν μεγάλο αριθμό χρωμάτων.
Το χρώμα των μαλλιών ποικίλλει ανάλογα με την περιοχή του σώματος. Οι βλεφαρίδες είναι σκοτεινότερες επειδή περιέχουν υψηλά επίπεδα σε ευμελανίνες. Το ηβικό τρίχωμα συχνά έχει μία κόκκινη χροιά, λόγω του ότι έχει περισσότερες φαιομελανίνες. Μια κόκκινη χροιά υπάρχει επίσης στις μασχάλες και στις γενειάδες ακόμη και σε άτομα με καστανά μαλλιά στο τριχωτό της κεφαλής τους.
Τα ξανθά παιδιά τείνουν να βλέπουν τα μαλλιά τους να σκουραίνουν γύρω στην ηλικία των επτά ή οκτώ ετών. Ο μηχανισμός για αυτό είναι άγνωστος και πιθανώς σχετίζεται με τις ορμόνες αυτής της περιόδου. Ορισμένες ορμόνες διεγείρουν τα μελανοκύτταρα συμπεριλαμβανομένων των οιστρογόνων και της προγεστερόνης που παράγονται στην εγκυμοσύνη. Επίσης ορισμένα φάρμακα μπορούν να σκουραίνουν τα μαλλιά, όπως είναι αυτά που λαμβάνονται για την πρόληψη της ελονοσίας, και τα κάνουν πιο ανοιχτά.
Γκριζάρουν μετά τα 30 χρόνια
Οι περισσότεροι άνθρωποι αρχίζουν και βλέπουν τα πρώτα γκρίζα μαλλιά μετά τα 30 χρόνια τους.
Υπάρχει ένας εμπειρικός κανόνας, ότι γύρω στην ηλικία των 50 ετών, οι μισοί άνθρωποι έχουν χάσει 50% του χρώματος των μαλλιών τους. Όταν οι ερευνητές εξέτασαν τον κανόνα αυτό, βρήκαν ότι το 74% των ατόμων ηλικίας 45-65 ετών έχουν γκρίζα μαλλιά.
Σε γενικές γραμμές, οι άνδρες έχουν πιο γκρίζα μαλλιά από τις γυναίκες ενώ οι Ασιάτες και οι Αφρικανοί έχουν λιγότερο γκρίζα μαλλιά από τη λευκή φυλή.
Οι γενετικοί παράγοντες φαίνεται να είναι οι πιο σημαντικοί για τον προσδιορισμό του πότε θα γκριζάρουν τα μαλλιά. Για παράδειγμα, οι μονοζυγωτικοί δίδυμα αποκτούν γκρίζο χρώμα μαλλιών σε παρόμοια ηλικία, με ίδιο ρυθμό και σχέδιο. Ωστόσο δεν έχουν προσδιοριστεί ακόμα τα γονίδια.
Σύμφωνα με τον Σικλέρ, δεν υπάρχουν στοιχεία που να συνδέουν την εμφάνιση των γκρίζων μαλλιών με το στρες,τη διατροφή ή τον τρόπο ζωής.
Ορισμένες αυτοάνοσες ασθένειες, όπως η λεύκη και αλωπεκία μπορούν να βλάψουν τα κύτταρα που παράγουν χρωστικές ουσίες και να συνεισφέρουν στο γκριζάρισμα, Ωστόσο, οι συνθήκες αυτές είναι σπάνιες. Πρόωρο γκριζάρισμα συμβαίνει στην πρόωρη γήρανση, στο σύνδρομο Hutchinson και το σύνδρομο Werner, όπου επιταχύνεται κάθε πτυχή της γήρανσης.
Πρόωρο γκριζάρισμα μπορεί επίσης να υπάρχει σε ανθρώπους που πλήττονται από κακοήθη αναιμία, αυτοάνοση νόσο του θυρεοειδούς ή σύνδρομο Down.